دانشمندان به موفقیت قابل توجهی در زمینه کاربرد هوش مصنوعی برای صنعت نوشیدنی دست یافته‌اند. در یک پژوهش جدید، الگوریتمی هوشمند موفق شده است با دقتی بالاتر از متخصصان انسانی، رایحه‌های ویسکی را پیش‌بینی کند و محل تولید آن را در ایالات متحده یا اسکاتلند تشخیص دهد.
به گزارش روزنامه گاردین، این الگوریتم نه تنها در شناسایی محل تولید ویسکی موفق بوده، بلکه توانسته است پنج رایحه اصلی هر نوشیدنی را به‌دقت شناسایی و طبقه‌بندی کند.
این موفقیت، قدمی مهم در ساخت سیستم‌های خودکاری است که می‌توانند تنها با تحلیل ترکیبات مولکولی، رایحه‌های پیچیده ویسکی را پیش‌بینی کنند.
این در حالی است که امروزه، تشخیص رایحه‌هایی مانند چوب، دود، کره یا کارامل از سوی گروه‌های ارزیاب متخصص انجام می‌گیرد تا از یکسان بودن طعم و بوی محصولات یک برند اطمینان حاصل شود.
به گفته آندریاس گراسکمپ، سرپرست این پژوهش در موسسه مهندسی فرآیند و بسته‌بندی فراونهوفر در فرازینگ آلمان، مزیت اصلی هوش مصنوعی در این است که همواره نتایج یکسان و قابل اعتمادی ارائه می‌دهد.
البته این به معنای حذف متخصصان انسانی نیست. گراسکمپ افزود: «هدف ما جایگزینی حس بویایی انسان نیست، بلکه می‌خواهیم با بهره‌گیری از دقت و ثبات هوش مصنوعی، توانایی‌های متخصصان انسانی را تقویت کنیم.»
تجزیه و تحلیل عطر ویسکی کار پیچیده‌ای است. اکثر رایحه‌های قوی موجود در این نوشیدنی، از ترکیبات پیچیده شیمیایی تشکیل شده‌اند که در بینی با یکدیگر «تعامل می‌کنند» و حتی همدیگر را می‌پوشانند تا رایحه‌ای خاص را به وجود آورند.
این «تعاملات»، پیش‌بینی بوی ویسکی از طریق ویژگی‌های شیمیایی آن را به کاری بسیار دشوار تبدیل می‌کند.
محققان در این پژوهش، به بررسی ترکیب شیمیایی ۱۶ نوع ویسکی معروف آمریکایی و اسکاتلندی از جمله جک دنیلز، میکرز مارک، لافرویگ و تالیسکر پرداختند.
برای تکمیل این مطالعه، یک گروه ۱۱ نفره از ارزیابان متخصص، رایحه‌های این نوشیدنی‌ها را به‌طور دقیق شناسایی کردند. سپس پژوهشگران از تمامی این داده‌ها برای آموزش الگوریتم‌های هوش مصنوعی استفاده کردند.
نتایج این پژوهش که در نشریه «کامیونیکیشن کمیستری» منتشر شد، نشان می‌دهد الگوریتم طراحی‌شده با دقتی بیش از ۹۰ درصد می‌تواند ویسکی‌های آمریکایی را از انواع اسکاتلندی آن تشخیص دهد.
به علاوه، این الگوریتم در شناسایی پنج رایحه اصلی هر ویسکی، عملکرد بهتر و پایدارتری نسبت به تمام افراد گروه ارزیاب متخصص داشته است.
محققان در عین حال اذعان کردند دقت این الگوریتم ممکن است هنگام آزمایش نمونه‌های جدید که در فرآیند آموزش از آن‌ها استفاده نشده، کمی کاهش یابد.
تحلیل‌های شیمیایی نشان داد ترکیبات منتول و سیترونلول در شناسایی ویسکی‌های آمریکایی که معمولا دارای رایحه‌های کاراملی هستند، نقش مهمی داشته‌اند.
از طرفی، متیل دکانوات و هپتانوییک اسید در تشخیص ویسکی‌های اسکاتلندی که اغلب رایحه‌ای دودی یا دارویی دارند، حایز اهمیت بوده‌اند.
محققان معتقدند کاربردهای این فن‌آوری می‌تواند از صنعت ویسکی نیز فراتر رود.
این کاربردها می‌تواند شامل تشخیص محصولات تقلبی از طریق تفاوت در بوی آن‌ها و نیز یافتن بهترین روش‌ها برای ترکیب پلاستیک‌های بازیافتی قدیمی در محصولات جدید است به گونه‌ای که بوی نامطبوع آن‌ها محسوس نباشد.
ویلیام پیولر، مدرس ارشد شیمی در دانشگاه گلاسکو، با اشاره به یافته‌های پژوهش اخیر گفت این روش هوش مصنوعی نسبت به ارزیابی انسانی، نتایج پایدارتری ارائه می‌دهد.
او افزود: «با استفاده از این روش می‌توانیم به‌سرعت مطمئن شویم که آیا ویسکی‌های تولیدشده در دسته‌های مختلف یا با ترکیبات متفاوت، همچنان طعم و رایحه استاندارد برند را حفظ کرده‌اند یا خیر. این کار تنها با بررسی ترکیبات شیمیایی نوشیدنی انجام می‌شود و نیازی به چشیدن آن نیست.»
به گفته او، نکته مهم دیگر درباره ویسکی این است که درک طعم آن به‌شدت تحت تاثیر محیط مصرف و سایر عوامل خارجی قرار دارد؛ بنابراین می‌توان روی عوامل دیگری که بر درک و پیش‌بینی طعم در چنین محصولی تاثیر می‌گذارند، نیز کار کرد.