در فضایی که دغدغه جامعه تحریم انتخابات و پرهیز از بازی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا است، جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌پلاس ایرانی که طی چند دهه شگردهای بد و بدتر جمهوری اسلامی را تجربه کرده، از دریچه زیست مخفی خود به یک نگرانی مشترک می‌اندیشد: حقوق انسانی شهروندان کوییر در این جامعه کجاست؟
در حالی که جامعه کوییر در ایران زیر سایه رعب و سرکوب شاهد برگزاری انتخاباتی دیگر است، کوییرهای ایرانی که طی سال‌های اخیر از کشور گریخته‌اند و این روزها در حال جشن گرفتن ماه افتخار خود هستند، در تلاشند از فرصت این جشنواره‌های بزرگ خیابانی برای اطلاع‌رسانی درباره سرکوب جامعه کوییر در ایران استفاده کنند.
آنها چهارم تیرماه سال گذشته در تورنتو به مناسبت خیزش مهسا ژینا امینی، بزرگ‌ترین رژه افتخار تاریخ جنبش کوییر ایران تا آن روز را در خاطره جنبش مدنی ایران به ثبت رساندند.
سنگربندی نظام جمهوری اسلامی مقابل شهروندان کوییر
سابقه ضدیت و عنادورزی با جامعه کوییر در ایران جمهوری اسلامی، ظرف دهه‌های مختلف شدت گرفت، به ویژه آن که مراد سیاست‌گذاران و سیاست‌ورزان، همواره پیروی از بنیان‌گذار آن بود و میزان حق و باطل. با نگاهی به آرای او می‌توان روند کلی را که ظرف بیش از ۴۰ سال در ایران در مورد جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌پلاس رخ داده، به وضوح دریافت.
روح‌الله خمینی حتی از سال‌های پیش از انقلاب ۵۷ نیز از نفرت‌پراکنی عیان درباره جامعه کوییر و صدور احکام قرون وسطایی علیه این افراد هیچ ابایی نداشت.
بنیان‌گذار جمهوری اسلامی درباره حکم قصاص برای رابطه جنسی دو مرد در کتاب تحریرالوسیله خود می‌نویسد: «حاکم، در قتل، بین این که گردن او را به شمشیر بزند یا او را از جای بلند مانند کوه و مثل آن به طوری که دست‌ها و پاهایش بسته باشد، پرت کند یا او را به آتش بسوزاند یا او را رجم نماید ـ و بنابر قولی یا دیواری روی او خراب کند ـ خواه فاعل باشد یا مفعول، مخیر است. و جمع بین بقیه مجازات‌ها و سوزاندن، به این که کشته شود سپس سوزانده شود، جایز می‌باشد.»
مرتضی مطهری که از او به عنوان نظریه‌پرداز جمهوری اسلامی و روشنفکر دینی یاد می‌شود و حکومت روز معلم را به اسم او نام‌گذاری کرده، در یک مصاحبه به رسمیت شناختن حقوق افراد کوییر در کشورهای دموکراتیک را «حیوانیت رها شده» خواند و به انتقادهای بین‌المللی درباره قصاص افراد کوییر در ایران اعتراض کرد.
در حالی که بیش از ۱۳۰ کشور جهان هر سال روز مقابله با همجنس‌گراستیزی، دوجنس‌گراستیزی و ترنس‌ستیزی را گرامی می‌دارند، افراد کوییر در ایران نه تنها در خانواده‌های خود با خطر جنایت‌های ناموسی مواجهند، بلکه این بخش از شهروندان طبق قوانین شرعی جمهوری اسلامی نیز در خطر اعدام و سایر روش‌های قصاص قرار دارند.
به موجب قوانین شرعی جمهوری اسلامی، دفاع از حقوق افراد کوییر نیز می‌تواند به اتهام «افساد فی‌الارض» منجر شود که یکی از مجازات‌های احتمالی آن اعدام است.
از جدیدترین موارد می‌توان به حکم اعدام ساره همدانی و الهام چوبدار به اتهام «افساد فی‌الارض» از جمله از طریق «ترویج همجنس‌گرایی» اشاره کرد.
امیدی که حباب بود
در شرایط و بستری که جامعه کوییر ایران بیش از ۴۵ سال در آن خطر جانی مداوم و تبعیض مطلق را تجربه کرده، این گروه از شهروندان در مقاطعی تنها توانسته‌اند به برخی از انتخابات از منظر امید به کاهش سرکوب‌ها نگاه کنند.
انتخابات دوم خرداد ۷۶ و مجلس ششم، انتخابات ۸۸ و انتخابات ۹۲ برای جامعه کوییر امید اندکی ایجاد کرده بود که با روی کار آمدن دولتی میانه‌رو، رویه پلیس و نهادهای اطلاعاتی در نفوذ به زندگی زیرزمینی افراد کوییر و بازداشت و سرکوب آنها به درجاتی کمتر شود.
اما در پی هر کدام از این مقاطع، نه تنها سرکوب جامعه کوییر کاهش نیافت، بلکه گسترش فعالیت‌های گشت ارشاد و استفاده روزافزون نهادهای امنیتی از فناوری اطلاعات برای شناسایی وب‌لاگ نویسان و سایر فعالان لایف کوییر در گذر سال‌ها شدت گرفت.
تیغ تیز بیخ گلوی جامعه کوییر
جامعه ایرانی در شوک اصول‌گرایی تندرو بود که تیغ تیزی در دست داشت. محمود احمدی‌نژاد که در سال ۱۳۸۴ انتخاب شد، به دنیا اعلام جنگ کرد، اما اول جامعه کوییر را نواخت.
تا پیش از آنکه محمود احمدی‌نژاد در مهرماه ۱۳۸۶ در دانشگاه کلمبیا وجود همجنس‌گرایان را در ایران انکار کند، رویکرد ظاهری جمهوری اسلامی در برابر جامعه کوییر، سیاست انکار بود.
اما پس از دستپاچگی ناشی از این اظهارات احمدی‌نژاد، نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی مقابله شدیدتر با جامعه کوییر را در دستور کار خود قرار دادند و با تلاش برای نفوذ در لایف کوییر به ویژه از طریق فضای سایبری، شناسایی وبلاگ‌نویسان و هدف قرار دادن افراد در پلتفرم‌های زوج‌یابی مرحله‌ای شدید از سرکوب این شهروندان را به اجرا درآوردند.
از همان مقطع، حمله به مهمانی‌ها و جمع‌های افراد کوییر شدت گرفت و بازداشت‌شدگان در این جمع‌ها پس از تجربه بازداشت و انواع شکنجه، از حقوق قانونی خود از جمله اشتغال، تحصیل و فعالیت‌های اجتماعی محروم می‌شدند.
سطح جدید سرکوب‌ها باعث شد جمعیت فزاینده‌ای از جامعه کوییر ناچار به فرار از کشور و پناهندگی به کشورهای امن‌تر شوند.
جمهوری اسلامی همچنین ستیز با جامعه کوییر را به عرصه علنی‌تری آورد و حامیان حکومت در تجمع‌های خود پرچم رنگین‌کمان را نیز در کنار پرچم آمریکا و اسرائیل به آتش می‌کشیدند.
در این میان، برگزاری انتخابات و روی کار آمدن دولت‌های جدید عرصه را بر جامعه کوییر تنگ‌تر و سرکوب‌ها را گسترده‌تر می‌کرد. هفده سال پس از آن که محمود احمدی نژاد وجود همجنس‌گرایی را در ایران انکار کرد، ابراهیم رئیسی در تیرماه ۱۴۰۲ در سفر به اوگاندا، در یک نشست خبری مشترک با همتای اوگاندایی خود همجنس‌گرایی را «یکی از کثیف‌ترین چیزها در تاریخ بشر» خواند.
رئیسی حتی پا را فراتر گذاشت و از قصد جمهوری اسلامی برای مقابله با افراد کوییر فراتر از مرزهای ایران خبر داد. رییس دولت سیزدهم همجنس‌گرایی را «حمله غرب علیه بنیان خانواده» خواند و گفت مبارزه با این امر می‌تواند یکی از حوزه‌های همکاری جمهوری اسلامی و اوگاندا باشد.
این اظهارات ابراهیم رئیسی در حالی صورت می‌گرفت که اوگانادا حدود یک ماه قبل از آن، مانند جمهوری اسلامی مجازات اعدام را برای روابط همجنس‌گرایانه وضع کرده بود.
حال با مرگ ابراهیم رئیسی و برگزاری انتخاباتی که قرار است به تعبیر علی خامنه‌ای رییس‌جمهوری بعدی در آن «تعیین» شود، نگرانی شهروندان کوییر این است که جانشین رئیسی قرار است در ستیز با جامعه رنگین‌کمانی کدام قله جدید را فتح کند.
این روزها افراد کوییر در بیش از ۱۰۰ کشور جهان در حال برگزاری جشن‌های ماه افتخار هستند.
در حالی که تا پیش از خیزش ژینا، برگزاری رژه افتخار کوییرهای ایرانی در شهرهای مختلف جهان مرسوم نبود و تنها چند مورد از حضور گروه‌های ایرانی در رژه‌های افتخار به ثبت رسیده بود، کوییرهای ایرانی در رژه افتخار سال ۲۰۲۳ هم‌زمان با خیزش ژینا، این رژه را در شهرهای مختلف جهان، از جمله در تورنتو، ونکوور، مونترال، اوتاوا، لس‌آنجلس، پاریس، آمستردام، برلین، هامبورگ، استکهلم و بسیاری نقاط دیگر با شعار «زن، زندگی، آزادی» برگزار کردند.
کوییرهای ایرانی در شهرهای مختلف جهان امسال نیز در تدارک هستند تا در رژه افتخار در شهرهای خود عکس‌های افراد کوییر کشته و اعدام شده در ایران را به همراه تصاویر سایر معترضان محکوم به اعدام به نمایش درآورند تا به مردم جهان و به ویژه کشورهای غربی ماهیت جمهوری اسلامی را یادآوری کنند.
این روزها تحریم انتخابات به یکی از بحث‌های جدی در فضای سیاسی ایران تبدیل شده، اما جامعه کوییر که از ابتدای روی کار آمدن جمهوری اسلامی برای خود هیچ نسبتی با نظام حاکم نمی‌دیده است، از همان آغاز توجه به هر گونه انتخابات در چنین نظامی را برای خود بی‌معنا تقلی کرده است.
آنچه که این روزها در بحث‌های کنشگران ال‌جی‌بی‌تی‌پلاس مطرح می‌شود این نگرانی است که رییس آینده دولت جمهوری اسلامی، برای سرکوب شهروندان رنگین‌کمانی و نفرت‌پراکنی علیه آنها، چه طرح‌هایی در سر دارد.